Đưa AI vào ngành thực phẩm chức năng

[Thu Hiền]

Đúng vậy, trong những năm trở lại đây, thế giới đang phải đối mặt với những cuộc “khủng hoảng” liên tiếp như Đại dịch COVID-19, biến đổi khí hậu, khủng hoảng lương thực ở các quốc gia kém phát triển, lạm phát hay là chiến tranh cục bộ nhưng lại có ảnh hưởng tới toàn bộ thế giới. Những “khủng hoảng” này không chỉ ảnh hưởng tới an ninh, chính trị mà còn ảnh hưởng nặng nề tới kinh tế, y tế và hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn cầu.

Chúng ta có thể nhìn thấy rõ nhất ở Đại dịch COVID-19. Hệ thống chăm sóc y tế, bệnh viện, trung tâm chăm sóc sức khỏe quá tải, sức lực của những người hoạt động trong hệ thống này kiệt quệ. Ảnh hưởng của việc cấm vận, giãn cách là sự thiếu hụt thuốc, nguyên liệu làm thuốc, thiết bị y tế… chi phí dành cho y tế của người dân tăng cao những cũng không đem lại hiệu quả như mong muốn. Tỷ lệ người chết vì COVID-19 vẫn tăng dù cho tới hiện giờ Tổ chức Y tế Thế giới đã công bố nó là bệnh đặc hữu. Còn nhiều quốc gia trên thế giới vẫn còn đang ngập ngừng trong việc công bố COVID-19 là bệnh đặc hữu. Câu chuyện ứng phó với Đại dịch như thế nào vẫn còn nằm trên bàn đàm phám của WHO, chưa thể tìm tiếng nói thống nhất, công bằng giữa các quốc gia giàu-nghèo, phát triển-đang phát triển-kém phát triển. Điều đáng lo ngại là hiện nay có nhiều bệnh mới mà y học chưa kịp đối phó và dự báo. Thực trạng này sẽ mang đến những thách thức cho hệ thống y tế cổ điển.​

Một thực tế nữa là hiểu biết của người dân đối với chăm sóc sức khỏe chủ động. Thiếu kiến thức phòng dịch, thiếu kiến thức về phòng ngừa bệnh tật, tự chăm sóc sức khỏe khi chưa bệnh. Điều này khiến họ bối rối, lo sợ và dễ có những phản ứng thái quá khi dịch bệnh bất ngờ ập tới. Chính vì thế, giáo dục người dân về chăm sóc sức khỏe chủ động, phòng ngừa dịch bệnh là việc cần làm. Và đây sẽ là việc mà Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam sẽ phối hợp với Bộ Y tế, các cơ quan quản lý cùng thực hiện trong thời gian tới.

Trong báo cáo nhiệm kỳ III, kế hoạch phát triển nhiệm kỳ IV, Hiệp hội TPCN Việt Nam đã đề ra một số mục tiêu, trong đó phấn đấu đến năm 2030 có trên 90% các nhóm đối tượng “Hiểu đúng - Làm đúng – Dùng đúng” TPCN.

Để làm được điều này, Hiệp hội sẽ lấy giáo dục là hoạt động trung tâm, đi trước một bước trong mọi hoạt động. Hướng đến các nhóm đối tượng có ảnh hưởng tới TPCN như: Nhóm các lãnh đạo và quản lý, bao gồm cả các bác sỹ và những người làm trong ngành y tế - nhóm này không trực tiếp tác động đến sự phát triển của ngành nhưng tác động gián tiếp có ảnh hưởng có lớn đến sự phát triển của ngành thông qua các chính sách, đường lối, các quy định pháp luật liên quan đến TPCN. Nhóm người sản xuất TPCN bao gồm cả người nuôi trồng dược liệu, sản xuất, chế biến, kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu, người buôn bán TPCN. Nhóm người tiêu dùng và nhóm cuối cùng là những người tham truyền thông TPCN như cán bộ y tế, giáo viên trường y, các phóng viên, báo chí…

Thông điệp đưa ra sẽ phải phù hợp với luật, chính sách, quy định của thế giới và Việt Nam; Phù hợp với tiêu chuẩn, quy định, các kiến thức giáo khoa đã được phổ biến rộng rãi; Đơn giản - dễ hiểu - dễ nhớ - dễ làm… Nội dung của thông điệp sẽ hướng tới cảnh báo được nguy cơ xuất hiện dịch bệnh mạn tính không lây. TPCN là công cụ, là “vaccine” dự phòng các bệnh mạn tính và thông qua thông điệp, người dân phải “Hiểu đúng – làm đúng – dùng đúng” TPCN.

Kênh giáo dục cũng là một kênh truyền thông cần được lựa chọn, trong đó cần phát huy và sử dụng kết hợp một cách hiệu quả nhiều kênh giáo dục truyền thông, nhiều phương tiện để thực hiện giáo dục truyền thông về TPCN, sử dụng các cách tiếp thị mới, có sáng tạo trong việc sử dụng và huy động các kênh truyền thông. Trong điều kiện hội nhập quốc tế, cần chú ý đến các kênh truyền thông mới có hiệu quả để thực hiện giáo dục truyền thông về TPCN.

Ngoài ra, Hiệp hội sẽ tăng cường truyền thông trực tiếp thông qua hệ thống Hội viên. Đây là lực lượng có trình độ, kỹ năng thực hiện các công tác giáo dục và truyền thông có hiệu quả cao.

Công nghệ và trí tuệ nhân tạo A.I đang ngày càng phát triển, dần dần trở thành động lực thúc đẩy sự phát triển của nhiều ngành nghề trong xã hội. Và ngành TPCN cũng không nằm ngoài guồng quay đó. Chỉ vài năm nữa thôi, ngành TPCN cũng sẽ ứng dụng trí tuệ nhân tạo, giống như các công nghệ mới hiện giờ. Trí tuệ nhân tạo ứng dụng như thế nào sao? Đó là ứng dụng trong quá trình sản xuất, tư vấn sản phẩm, “cá nhân hóa” sản phẩm.

“Cá nhân hóa” là một trong những cách tiếp cận thú vị và logic nhất đối với ngành dinh dưỡng nói chung. Không có gì cá nhân hơn thứ một người đưa vào cơ thể họ. Và việc áp dụng công nghệ A.I vào ngành TPCN để “cá nhân hóa” từng đối tượng khách hàng được dự đoán là một xu hướng mới trong vài năm tới đây.

Việc đưa A.I vào ngành TPCN có thể “cá nhân hóa” được việc hỗ trợ điều trị, tức là tất cả các chỉ số của mỗi một con người sẽ được cập nhật trên một hệ điều hành trí tuệ nhân đạo, A.I sẽ theo dõi, tư vấn, từ đó có thể chăm sóc và dự đoán được bệnh tật của từng cá nhân một. Bạn có thể tưởng tượng như thế này: Một người 30 tuổi, đang có các bệnh lý về đường tiêu hóa, đã ổn định, muốn cải thiện. A.I sẽ lướt qua thể trạng người bệnh, cập nhật tình trạng + thuốc điều trị đã sử dụng trước đó, sau đó sẽ cân nhắc một lộ trình hỗ trợ cải thiện sức khỏe đường ruột kết hợp nâng cao thể trạng. Trong 3 tháng đầu tiên, A.I sẽ yêu cầu bạn tuân thủ một liệu trình làm sạch đường tiêu hóa để cơ thể hấp thu tốt các sản phẩm của những liệu trình tiếp theo. Liệu trình này không chỉ là thuốc (nếu cần) mà còn có thực phẩm bảo vệ sức khỏe, men vi sinh, chế độ dinh dưỡng, tập luyện… Sau đó, nhờ các chỉ số cập nhật định kỳ - 3 tháng khám sức khỏe định kỳ chẳng hạn, A.I lại tiếp tục cung cấp cho bạn một liệu trình khác, vừa bổ trợ cho liệu trình cũ vừa kết hợp thêm các phương “thuốc” mới để cải thiện hệ miễn dịch chẳng hạn. Rồi tới tuổi 40, 45, khi bạn đứng trước những nguy cơ về tim mạch, chuyển hóa, ung thư… A.I lại “kê” cho bạn những phương thuốc dự phòng… Nhờ đó, nguy cơ của bạn được “hóa giải” hoặc sẽ nhẹ hơn nhiều so với nguy cơ thực.

Mô hình tư vấn, kinh doanh sản phẩm TPCN cũng sẽ thay đổi khi kết hợp với A.I. Hình thức tư vấn, bán hàng sẽ trở nên phù hợp hơn dựa trên dữ liệu lớn nhưng vẫn có thể cá nhân hóa cho phù hợp với từng đối tượng khách hàng.

Có thể nói, A.I sẽ tác động sâu sắc không chỉ tới ngành TPCN mà còn cả xã hội. Đó là quy luật tất yếu của sự phát triển. Ngành TPCN cũng không nằm ngoài guồng quay đó và cần thay đổi để không bị bỏ lại trên đường đua.

​